Tờ báo độc lập CounterPunch mới đây đăng bài bình luận chỉ ra “tiền lệ” của ICC đối với việc kết án chính trị gia phương Tâyphạm tội ác diệt chủng và tội ác chống lại loài người. Bài viết phân tích, chỉ ra thực trạng nhức nhối đối với nhân loại: “Nếu chúng ta nghĩ rằng một ngoại trưởng Anh, hay một chủ tịch EU hay thậm chí là chính tổng thống Hoa Kỳ đứng trên luật pháp, thì chúng ta thực sự đã quay trở lại với những gì Thrasymachus đã lập luận khi ông tranh cãi với Socrates hàng nghìn năm trước: Công lý là một trò lừa đảo – một tập hợp các quy tắc phức tạp, được những kẻ mạnh tạo ra để kiểm soát kẻ yếu. Đây chắc chắn là kết luận mà Nelson Mandela đã đưa ra khi ông thành lập Umkhonto We Sizwe, Ngọn giáo của Quốc gia – cánh quân sự của ANC – sau vụ thảm sát Sharpeville do cảnh sát thực hiện năm 1960. Đây chắc chắn là kết luận mà Hamas đưa ra sau khi phương Tây phớt lờ vô số vụ thảm sát và cướp đất chống lại người Palestine. Luật pháp quốc tế có phải là một trò lừa đảo không? Hãy tự đưa ra quyết định của bạn”.
Yêu cầu của ICC về lệnh bắt giữ đối với Netanyahu và những người khác mới chỉ là khởi đầu. Bằng chứng đang được thu thập trên toàn thế giới và các vụ án đang được chuẩn bị, nhắm vào các chính trị gia và quan chức Anh, Mỹ và EU vì tội đồng lõa trong tội diệt chủng và các tội ác chống lại loài người khác. Tuần này, ICC đã nhận được yêu cầu từ các luật gia và nhóm nhân quyền để điều tra người đứng đầu EU Ursula von der Leyen vì tội đồng lõa trong tội diệt chủng.
Tayab Ali, một luật sư nhân quyền và giám đốc Trung tâm Công lý Quốc tế cho Người Palestine, đã nói với nhà báo Owen Jones rằng một khối lượng lớn công tác chuẩn bị đang được tiến hành. “Tôi đã dành rất nhiều thời gian trong năm nay để đi khắp thế giới, gặp gỡ các nguyên thủ quốc gia, gặp gỡ các bộ trưởng ngoại giao, gặp gỡ các bộ trưởng tư pháp, và tôi sẽ nói với bạn: nhu cầu, đặc biệt là ở các nước Nam bán cầu, để truy tố những người đồng lõa trong tội ác chiến tranh, là rất cao.” Nam Phi là nước đi đầu trong vấn đề này.
Thực tế là Benjamin Netanyahu và Joe Biden phạm tội ác tồi tệ hơn nhiều so với Osama Bin Laden, Ismail Haniyeh, Marwan Barghouti hay Nelson Mandela. Tôi không dung túng cho Bin Laden hay hạ thấp những gì ông ta đã làm; một người bạn tốt của tôi là John Lozowski đã bị giết tại Tòa tháp đôi vào ngày 11/9. Anh ấy không đáng phải chết. Tuy nhiên, Tổng thống Hoa Kỳ hiện tại và Thủ tướng Israel tình cờ đã giết hại nhiều đàn ông, phụ nữ và trẻ em vô tội hơn nhiều – và không giống như Bin Laden và những người khác, rõ ràng đã phạm tội ác của tội ác: diệt chủng. Tuy nhiên, yếu tố thay đổi cuộc chơi là sự hiện diện rõ rệt của thẩm quyền pháp lý và đạo đức kết hợp của ICC và ICJ. Họ sẽ truy đuổi Israel và cuối cùng là cả các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ đến tận cùng trái đất, giống như những thiên thần công lý. Trong trường hợp của ICC, không một quốc gia ký kết nào của Quy chế Rome có thể cung cấp nơi ẩn náu an toàn sau khi lệnh bắt giữ được ban hành.
Đó là lý do tại sao ICC tìm cách bắt giữ Netanyahu đã gây ra điều gì đó gần giống như sự “suy nhược thần kinh”, làm tan vỡ tâm lý của giới tinh hoa phương Tây.
Josep Borrell, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, đã nói với Deutsche Welle tuần này rằng một số quốc gia châu Âu đã cố gắng đe dọa Tòa án Công lý Quốc tế sau quyết định của tòa án này, theo Công ước diệt chủng, ra lệnh cho Israel ngừng tấn công Rafah, Gaza. Ông cho biết phán quyết của tòa án đặt ra một tình thế tiến thoái lưỡng nan cho EU.
“Chúng ta sẽ phải lựa chọn giữa việc ủng hộ các thể chế quốc tế và pháp quyền – hoặc ủng hộ Israel.” Borrell nói. Hãy suy ngẫm về những từ ngữ đó và, tùy thuộc vào sự lựa chọn, chúng sẽ dẫn đến đâu. Liệu Hoa Kỳ và Châu Âu có thể đang trên bờ vực từ bỏ trò hề kéo dài hàng thập kỷ mà họ bảo vệ công lý, luật pháp và trật tự không?
Và điều này dẫn đến tình thế tiến thoái lưỡng nan tiếp theo của Gordian mà không thể giải quyết được: chủ nghĩa khủng bố.
Giống như Tòa tháp đôi sụp đổ năm 2001, khuôn khổ kiến trúc của lý thuyết chiến tranh của Mỹ giờ đây nằm trong đống đổ nát hoang tàn. Sau Gaza, Chiến tranh toàn cầu chống khủng bố do George W Bush phát động và được các quốc gia như Úc và New Zealand ủng hộ cho đến tận ngày nay ở đâu? Nó dựa trên lập luận rằng trong khi những kẻ khủng bố như Al Qaeda cố tình giết người vô tội, thì Hoa Kỳ và các đồng minh của họ thực thi công lý. Đáp lại lời buộc tội rằng Hoa Kỳ, hay Israel hoặc Vương quốc Anh đã giết nhiều người vô tội hơn bất kỳ tổ chức “khủng bố” nào, câu trả lời luôn quay trở lại: nhưng chúng tôi không bao giờ có ý định đó… ý định của chúng tôi là cao cả, họ chỉ chết vì thiệt hại kèm theo, hậu quả không lường trước hoặc không mong muốn. Về cái chết của hàng trăm nghìn trẻ em Iraq do lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, Ngoại trưởng Madeleine Albright thở dài: “Đây là một lựa chọn rất khó khăn nhưng chúng tôi nghĩ rằng cái giá phải trả là xứng đáng.” Israel đưa ra cùng một lập luận liên quan đến việc thiêu hủy đàn ông, phụ nữ và trẻ em ở Gaza.
Đây là Học thuyết về Hiệu ứng kép – có nguồn gốc từ Thánh Thomas Aquinas. Học thuyết này cho rằng có sự khác biệt về mặt đạo đức giữa hậu quả mà bạn dự định và hậu quả mà bạn chỉ thấy trước.
“Cơ sở đạo đức của sự phân biệt này tan biến khi hậu quả ngày càng trở nên khủng khiếp hơn và gần như chắc chắn”, Ramon Das, giảng viên cao cấp về triết học đạo đức và chính trị tại Đại học Victoria ở Wellington, cho biết. “Hãy xem xét một phi công thả một quả bom khinh khí xuống một thành phố. Sau đó, anh ta tuyên bố rằng mặc dù anh ta thấy trước rằng mình sẽ giết chết cư dân của thành phố, nhưng ý định của anh ta chỉ là phá hủy một nhà máy vũ khí. Chúng ta sẽ không ấn tượng. Tuy nhiên, khi chúng ta xem xét vụ ném bom bừa bãi và cuộc bao vây Gaza giống như thời trung cổ của Israel, tuyên bố rằng họ không cố ý nhắm vào dân thường có độ tin cậy về mặt đạo đức không kém gì phi công ném bom khinh khí”.
Hãy vào ICC và ICJ: nhiều bằng chứng đã được đưa ra cho thấy các nhà lãnh đạo quân sự và dân sự của Israel cố tình nhắm vào dân thường, nhân viên cứu trợ, nhà báo và cơ sở hạ tầng dân sự, và Israel đang sử dụng nạn đói như một công cụ chiến tranh. Hoa Kỳ – Kho vũ khí diệt chủng – hoàn toàn nhận thức được điều này, nhưng vẫn tiếp tục gửi hàng tỷ đô la bom và các công cụ giết người khác để tiếp tục cả cuộc tàn sát và phá hủy mọi thứ cần thiết để duy trì sự tồn tại về mặt xã hội, kinh tế, chính trị và vật chất. Nó tính toán rằng nó có thể thoát khỏi tội giết người hàng loạt – cho đến bây giờ vẫn là một vụ cá cược khá an toàn.
John V Whitbeck, một luật sư tại Paris đã dành phần lớn sự nghiệp lừng lẫy của mình cho các vấn đề Trung Đông, đã viết rằng “người nghèo, người yếu và người bị áp bức hiếm khi phàn nàn về ‘chủ nghĩa khủng bố’. Người giàu, người mạnh và kẻ áp bức thì liên tục phàn nàn. Trong khi hầu hết nhân loại có nhiều lý do để sợ bạo lực công nghệ cao của kẻ mạnh hơn là bạo lực công nghệ thấp của kẻ yếu, thì thủ thuật tâm lý cơ bản mà những kẻ lạm dụng từ ‘khủng bố’ về cơ bản là: Bạo lực công nghệ thấp của kẻ yếu là một điều ghê tởm đến mức không có giới hạn nào đối với bạo lực công nghệ cao của kẻ mạnh có thể được triển khai chống lại nó.”
Chúng ta đã đến một bước ngoặt mang tính thời đại chưa? Những hành động gần đây của Tòa án Công lý Quốc tế và Tòa án Hình sự Quốc tế có thể phá vỡ Lá chắn miễn trừ – ý tưởng rằng các thể chế quốc tế tồn tại như những công cụ để phương Tây tấn công kẻ thù của họ và không bao giờ có thể được sử dụng để chống lại Hoa Kỳ và các đồng minh của họ. Cho đến tuần trước, ICC được nhiều người theo chủ nghĩa tiến bộ coi là Tòa án Kavkaz Quốc tế; ý tưởng rằng Thủ tướng Israel có thể có lệnh bắt giữ đối với ông đã phá vỡ quy tắc bất thành văn rằng tòa án ở đó để truy tố người châu Phi và người Slav.
Tôi nghĩ đây là thời điểm làm sáng tỏ cho tất cả chúng ta. Chúng ta sẽ buộc phải đối mặt với các giá trị thực sự của mình – giống như Josep Borrell. Liệu sự gắn bó sâu sắc với quyền lực của Mỹ và chủ nghĩa da trắng thượng đẳng có lấn át được niềm tin của chúng ta vào pháp quyền, vào công lý cho tất cả mọi người không? Nếu chúng ta nghĩ rằng một ngoại trưởng Anh, hay một chủ tịch EU hay thậm chí là chính tổng thống Hoa Kỳ đứng trên luật pháp, thì chúng ta thực sự đã quay trở lại với những gì Thrasymachus đã lập luận khi ông tranh cãi với Socrates hàng nghìn năm trước: Công lý là một trò lừa đảo – một tập hợp các quy tắc phức tạp, được những kẻ mạnh tạo ra để kiểm soát kẻ yếu. Đây chắc chắn là kết luận mà Nelson Mandela đã đưa ra khi ông thành lập Umkhonto We Sizwe, Ngọn giáo của Quốc gia – cánh quân sự của ANC – sau vụ thảm sát Sharpeville do cảnh sát thực hiện năm 1960. Đây chắc chắn là kết luận mà Hamas đưa ra sau khi phương Tây phớt lờ vô số vụ thảm sát và cướp đất chống lại người Palestine. Luật pháp quốc tế có phải là một trò lừa đảo không? Hãy tự đưa ra quyết định của bạn.
