Là điểm sáng trong “cuộc chiến” phòng chống COVID-19, Việt Nam đã trở thành mô hình đáng để học tập trên thế giới. Dưới đây là một bài phân tích thành công của chính phủ Việt Nam được viết bởi tác giả Rodion Ebbighausen được đăng tải trên website DW.
Xem link gốc https://www.dw.com/en/how-vietnam-is-winning-its-war-on-coronavirus/a-52929967
Là một nước láng giềng đông dân của Trung Quốc, Việt Nam có hệ thống chăm sóc sức khỏe yếu và ngân sách ít để chống lại coronavirus. Làm thế nào Việt Nam có thể xoay sở để giữ tỷ lệ nhiễm COVID-19 rất thấp?
Khi mà đại dịch coronavirus hoành hành ở các nước giàu có châu Âu, hơn 10.000 km (6.000 dặm) từ Trung Quốc, nơi bắt đầu của đại dịch, Việt Nam lại gần như không bị hề hấn gì.
Chỉ riêng ở Đức, những con số mới nhất từ Đại học Johns Hopkins cho thấy hơn 134.000 người đã bị nhiễm coronavirus, được biết đến với tên chính thức là SARS-CoV-2, dẫn đến hơn 3.800 trường hợp tử vong. Tuy nhiên, Việt Nam có chung đường biên giới dài 1.100 km với Trung Quốc, lại chỉ báo cáo có 268 trường hợp nhiễm bệnh và không có trường hợp tử vong kể từ khi dịch bệnh bắt đầu vào tháng 1.
Ngay cả khi chúng ta xem xét những con số này với một chút thận trọng, một điều rõ ràng đó là: Việt Nam đã hoàn thành tốt việc chống lại coronavirus.
Trong lễ đón mừng năm mới vào cuối tháng 1, chính phủ Việt Nam cho biết họ đang “tuyên chiến” với coronavirus, mặc dù dịch bệnh vào thời điểm đó vẫn còn hạn chế ở Trung Quốc. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết trong một cuộc họp của Đảng Cộng Sản Việt Nam rằng sẽ không lâu nữa, khi coronavirus đến nước này. “Chiến đấu với dịch bệnh này, có nghĩa là chiến đấu với kẻ thù”, ông Phúc nói.
Huy động trên mọi mặt trận
Tuy nhiên, cuộc chiến này sẽ phụ thuộc vào rất nhiều vào nguồn tài trợ của chính phủ và một hệ thống y tế công cộng vững chắc, đó là hai điều mà Việt Nam thiếu.
Việt Nam không có khả năng thực hiện một cuộc chiến theo kiểu Hàn Quốc chống lại coronavirus, cho đến nay đã thực hiện 350.000 xét nghiệm. Hệ thống y tế của đất nước này cũng hạn chế. Nguyễn Thanh Phong, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh, một đô thị với 8 triệu dân, cho biết các bệnh viện của thành phố có tổng cộng 900 giường chăm sóc đặc biệt. Một dịch bệnh trong thành phố sẽ dễ dàng khiến con số này trở nên quá ít ỏi.
Để chiến đấu với coronavirus, Việt Nam đã đưa ra các chính sách kiểm dịch nghiêm ngặt và thực hiện truy tìm đầy đủ tất cả những người tiếp xúc với virus. Các biện pháp này đã được thực hiện sớm hơn nhiều trong quá trình xảy ra dịch bệnh so với ở Trung Quốc, nơi phong tỏa toàn bộ thành phố được sử dụng như là phương sách cuối cùng để ngăn chặn virus lây lan thêm.
Chẳng hạn, vào ngày 12 tháng 2, Việt Nam phong tỏa toàn bộ thị trấn 10.000 người gần Hà Nội trong ba tuần. Tại thời điểm này, chỉ có 10 trường hợp được xác nhận COVID-19 trên toàn quốc. Các nhà chức trách cũng ghi nhận rộng và tỉ mỉ bất cứ ai có khả năng tiếp xúc với virus.
Các nước phương Tây như Đức chỉ ghi nhận những người bị nhiễm và liên hệ trực tiếp của họ. Việt Nam thậm chí theo dõi mức độ tiếp xúc thứ hai, thứ ba và thứ tư với người nhiễm bệnh. Tất cả những người này sau đó được đặt dưới mức độ hạn chế di chuyển và tiếp xúc nghiêm ngặt.
Và từ rất sớm, bất cứ ai đến Việt Nam từ một khu vực có nguy cơ cao sẽ bị cách ly trong 14 ngày. Tất cả các trường học và đại học cũng đã bị đóng cửa từ đầu tháng Hai.
Nhà nước giám sát của Việt Nam
Thay vì phụ thuộc vào y học và công nghệ để ngăn chặn sự bùng phát của coronavirus, bộ máy an ninh nhà nước mạnh mẽ của Việt Nam đã áp dụng một hệ thống giám sát công khai rộng rãi, cùng với một lực lượng quân đội được trang bị tốt và thường được tôn trọng.
Các sĩ quan an ninh hoặc đặc vụ của Đảng Cộng sản có thể được tìm thấy trên mọi đường phố và băng qua mọi khu phố và trong mỗi ngôi làng. Quân đội cũng đang triển khai binh lính và vật liệu trong cuộc chiến chống lại coronavirus.
Sự giám sát chặt chẽ này phần lớn giữ cho mọi người không bị lọt lưới hoặc trốn tránh các quy định.
Diễn ngôn chiến tranh
Việt Nam cũng đang áp dụng một loại diễn ngôn chiến tranh trong cuộc chiến chống lại coronavirus. Thủ tướng đã nói: “Mỗi doanh nghiệp, mọi người dân, mọi khu dân cư phải là một pháo đài để ngăn chặn dịch bệnh”.
Điều này đã ảnh hưởng đến nhiều người Việt Nam, những người tự hào về khả năng sát cánh cùng nhau trong một cuộc khủng hoảng và chịu đựng những khó khăn.
Phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát cũng đã phát động một chiến dịch thông tin lớn. Bộ Y tế thậm chí đã tài trợ cho một bài hát trên YouTube về việc rửa tay đúng cách để chống virus.
Tuân thủ các quy tắc
Mặc dù không có nghiên cứu để chứng minh điều đó, nhưng tâm trạng trên phương tiện truyền thông xã hội và các cuộc trò chuyện với người Việt Nam cho thấy phần lớn công chúng đồng ý với các biện pháp của chính phủ.
Họ tự hào rằng Việt Nam đang tiến xa tương đối tốt trong phản ứng lại khủng hoảng. Chiến sĩ chống coronavirus nổi tiếng nhất của đất nước, phó Thủ tướng Vũ Đức Dam, đã được tôn vinh trên Facebook như một “anh hùng dân tộc”.
Để giảm bớt gánh nặng kinh tế, chính phủ Việt Nam đã áp dụng gói cứu trợ 1,1 tỷ USD (1 tỷ euro) để hỗ trợ nền kinh tế. Tuy nhiên, các quan chức tài chính lo lắng quỹ thuế sẽ cạn kiệt vì khủng hoảng. Chính phủ cũng đang kêu gọi quyên góp tự nguyện – và mọi người đang đưa ra những gì họ có thể vì họ tin vào chính phủ của họ trong cuộc khủng hoảng này và trong cuộc chiến chống lại coronavirus.
Tác giả: Nguyễn Bảy
