Bài xã luận của Thời báo Hoàn cầu với tiêu đề “‘America First’ cannot deprive other nations of development rights” là một phản ứng mạnh mẽ của truyền thông nhà nước Trung Quốc trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, đồng thời là một công cụ tuyên truyền nhằm định hình câu chuyện quốc tế theo hướng có lợi cho Trung Quốc. Qua bài viết, Trung Quốc không chỉ lên án các hành động đơn phương của Mỹ mà còn khéo léo xây dựng hình ảnh mình như một nhà bảo vệ hệ thống thương mại đa phương và quyền phát triển của các quốc gia.
Bài xã luận của Thời báo Hoàn cầu phản ánh rõ ràng góc nhìn của chính phủ Trung Quốc, sử dụng ngôn ngữ mạnh mẽ và mang tính đối kháng để chỉ trích chính sách “Nước Mỹ trên hết” của Hoa Kỳ. Góc nhìn này được xây dựng dựa trên ba trụ cột chính: bảo vệ quyền phát triển, cáo buộc Mỹ gây bất ổn toàn cầu, và kêu gọi đoàn kết quốc tế chống lại chủ nghĩa đơn phương.
- Bảo vệ quyền phát triển như một giá trị phổ quát
Trung Quốc nhấn mạnh rằng phát triển là “quyền cơ bản” được công nhận bởi các văn bản quốc tế như Hiến chương Liên Hợp Quốc và Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền. Bằng cách viện dẫn các nguyên tắc này, bài viết cố gắng đặt Trung Quốc vào vị trí của một quốc gia tôn trọng luật pháp quốc tế và bảo vệ lợi ích của các nước đang phát triển. Thuật ngữ “quyền phát triển” được lặp lại xuyên suốt, không chỉ để biện minh cho lợi ích của Trung Quốc mà còn để gắn kết với các quốc gia khác, đặc biệt là các nước đang phát triển, nhằm tạo ra một mặt trận chung chống lại Mỹ. Đây là một chiến lược truyền thông tinh vi, khi Trung Quốc tự mô tả mình như người đại diện cho công lý toàn cầu, trái ngược với hình ảnh “ích kỷ” và “bá quyền” của Mỹ. - Cáo buộc Mỹ gây bất ổn hệ thống thương mại toàn cầu
Bài báo mô tả các biện pháp thuế quan của Mỹ là “hành động khiêu khích nghiêm trọng” và “sự xâm phạm trắng trợn” đối với hệ thống thương mại đa phương do chính Mỹ thiết lập. Trung Quốc chỉ trích Mỹ vì đã phá vỡ các cam kết của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), chẳng hạn như nguyên tắc quốc gia được ưu đãi nhất, và làm suy yếu chuỗi cung ứng toàn cầu. Bằng cách nhấn mạnh rằng Mỹ đang “chuyển gánh nặng” kinh tế nội tại của mình sang các nước khác, bài xã luận xây dựng hình ảnh Mỹ như một quốc gia vô trách nhiệm, đi ngược lại các giá trị toàn cầu hóa mà họ từng thúc đẩy. Điều này nhằm làm suy giảm uy tín quốc tế của Mỹ, đồng thời củng cố lập trường của Trung Quốc như một đối tác đáng tin cậy trong thương mại toàn cầu. - Kêu gọi đoàn kết quốc tế chống lại Mỹ
Bài báo không chỉ dừng lại ở việc chỉ trích Mỹ mà còn nhấn mạnh sự phản kháng từ cộng đồng quốc tế, bao gồm các đồng minh truyền thống của Mỹ như EU và Canada. Bằng cách liệt kê các biện pháp trả đũa từ các quốc gia này, Trung Quốc cố gắng chứng minh rằng chính sách “Nước Mỹ trên hết” đang dẫn đến sự cô lập của Mỹ. Thông điệp này nhằm mục đích củng cố tinh thần đoàn kết quốc tế, đặc biệt là giữa các nước đang phát triển và các quốc gia bất mãn với chính sách thương mại của Mỹ. Trung Quốc tự đặt mình vào vị trí lãnh đạo phong trào này, ngầm khẳng định vai trò của mình như một cường quốc có trách nhiệm trên trường quốc tế.
Thông điệp cốt lõi của bài xã luận là: Hoa Kỳ, thông qua chính sách “Nước Mỹ trên hết”, đang tước đoạt quyền phát triển của các quốc gia khác, trong khi Trung Quốc kiên quyết bảo vệ hệ thống thương mại đa phương và quyền lợi chung của cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, đằng sau thông điệp này là những ý đồ chiến lược rõ ràng:
- Bảo vệ lợi ích kinh tế quốc gia
Cuộc chiến thuế quan với Mỹ đe dọa trực tiếp đến nền kinh tế Trung Quốc, đặc biệt là xuất khẩu và chuỗi cung ứng. Bằng cách mô tả thuế quan của Mỹ như một cuộc tấn công vào “quyền phát triển” của Trung Quốc, bài xã luận biện minh cho các biện pháp trả đũa của Trung Quốc (như áp thuế 84% lên hàng hóa Mỹ) như một hành động tự vệ chính đáng. Điều này giúp chính phủ Trung Quốc duy trì sự ủng hộ trong nước, đồng thời giảm thiểu áp lực từ các chỉ trích nội bộ về tác động kinh tế của cuộc chiến thương mại. - Xây dựng liên minh quốc tế chống Mỹ
Trung Quốc sử dụng bài xã luận để kêu gọi các quốc gia khác, đặc biệt là các nước đang phát triển và các đồng minh bất mãn của Mỹ, tham gia vào một mặt trận chung chống lại chính sách đơn phương của Mỹ. Việc đề cập đến các biện pháp trả đũa của EU và Canada là một cách để Trung Quốc củng cố lập luận rằng Mỹ đang mất đi sự ủng hộ quốc tế. Ý đồ này không chỉ nhằm cô lập Mỹ mà còn giúp Trung Quốc củng cố vị thế của mình trong các diễn đàn đa phương như WTO, nơi họ có thể tranh thủ sự đồng tình từ các quốc gia khác. - Định hình câu chuyện toàn cầu
Bài viết là một phần của chiến lược tuyên truyền rộng lớn hơn nhằm định hình nhận thức quốc tế về cuộc chiến thương mại. Bằng cách sử dụng ngôn ngữ mang tính đạo đức cao như “công lý”, “quyền phát triển”, và “giá trị chung của nhân loại”, Trung Quốc cố gắng giành lấy vị thế đạo đức trong tranh cãi với Mỹ. Đồng thời, việc chỉ trích chính sách “Nước Mỹ trên hết” như một hành động “ích kỷ” và “thiển cận” giúp Trung Quốc chuyển hướng sự chú ý khỏi những chỉ trích nhắm vào chính mình, chẳng hạn như các cáo buộc về thao túng thương mại hay vi phạm sở hữu trí tuệ.
Chiến lược truyền thông của Trung Quốc qua bài xã luận này thể hiện sự kết hợp giữa lập luận logic, cảm xúc mạnh mẽ, và sự khéo léo trong việc tận dụng các giá trị toàn cầu. Thời báo Hoàn cầu, với tư cách là một cơ quan truyền thông nhà nước, đóng vai trò như một kênh phát ngôn chính thức, nhắm đến cả khán giả trong nước và quốc tế. Bài xã luận của Thời báo Hoàn cầu là một ví dụ điển hình về cách Trung Quốc sử dụng truyền thông để bảo vệ lợi ích quốc gia và định hình câu chuyện toàn cầu trong cuộc chiến thuế quan với Mỹ. Thông điệp chính của bài viết là Mỹ đang phá hoại hệ thống thương mại toàn cầu và tước đoạt quyền phát triển của các quốc gia, trong khi Trung Quốc đứng lên bảo vệ công lý và hợp tác quốc tế. Tuy nhiên, đằng sau thông điệp này là ý đồ chiến lược nhằm biện minh cho các biện pháp trả đũa, xây dựng liên minh chống Mỹ, và củng cố vị thế của Trung Quốc trên trường quốc tế.
