Ngày 26/02/2023, nhiều kênh truyền thông của giới dân chửi đã lan truyền một bài viết mang tựa đề “Lựa chọn lịch sử”, được cho là bức thư gửi từ trong tù của Trần Huỳnh Duy Thức. Những hoạt động tuyên truyền xoay quanh bài viết này không nằm ngoài một tính toán mà các nhà dân chửi đã thực hiện từ nhiều năm nay, là tô vẽ Trần Huỳnh Duy Thức thành một thứ thần tượng của làng chống cộng. Lí do của tính toán này khá dễ hiểu: một mặt, Thức từng rất nổi tiếng nhờ những bài viết mang màu sắc dân túy trên blog, mặt khác, hiếm nhà dân chửi vẫn kiên trì theo đuổi sau 12 năm đi tù như anh ta. Tuy nhiên, việc học theo Trần Huỳnh Duy Thức sẽ đưa các nhà dân chửi trẻ hơn về đâu, thì đó lại là một vấn đề hoàn toàn khác.
Sau một thời gian dài sống trong tù, Trần Huỳnh Duy Thức đã bị tụt lại sau thời đại, và nhận thức của anh ta đã trở nên xơ cứng. Lá thư của Thức thực ra chỉ lặp lại những lời kêu gọi mà anh ta đã viết 12 năm trước: thoát Trung, phò Mỹ, xây dựng chế độ trọng dân chủ, nhân quyền, đa đảng như phương Tây. Nếu những hạn chế của Thức từng nhiều lần hiện ra trong các bài viết thời còn tại ngoại, thì chúng càng hiện rõ hon trong lá thư mới được đăng lên. Dù giới dân chửi muốn tô vẽ Thức thành một thần tượng, e rằng độc giả của họ sẽ dành cho anh ta nhiều sự xót thương hơn là tôn kính.
Bài viết của Thức bắt đầu bằng chiêu bài quen thuộc: hô hào chống Trung Quốc. Những dòng đầu tiên của Thức như sau:
“Ngàn năm Bắc thuộc. Thêm hơn 1000 năm nữa chịu ảnh hưởng nặng nề bởi văn hóa Hán chuyên quyền độc đoán. Hơn ngàn năm đó chưa bao giờ đưa dân tộc đến đỉnh cao vinh quang của độc lập, xứng đáng với trí thông minh ấn tượng của người Việt. Ảnh hưởng đó luôn làm chúng ta theo sau và đánh mất những chuyến tàu vận hội lịch sử để vươn lên dẫn đầu. Nếu không thoát khỏi cuộc Hán theo này thì công sức hàng chục năm tới của cả dân tộc sẽ lại phí hoài, sẽ lại bỏ lỡ chuyến tàu vận hội sắp rời bến đưa chúng ta tiến nhanh đến thịnh vượng và văn minh, trở thành nước mạnh để dân giàu.”
Khi Trần Huỳnh Duy Thức hô hào “thoát Hán”, dường như Thức đang rao giảng một điều bản thân anh không làm được. Từ năm 2007 đến 2009, Thức đã xây dựng một số nhóm chống chế độ, và tuyển người cho các nhóm này bằng… lá số tử vi. Thức thậm chí còn phân tích tình hình thời cuộc, dự đoán tương lai và xây dựng kế hoạch bằng cách kết hợp Kinh Dịch với Sấm trạng Trình. Thức đặt tên cho blog của mình là Trần Đông Chấn – trong đó chữ “Chấn” là tên một quẻ trong Kinh Dịch. Qua những biểu hiện này, ta thấy rõ Thức đã và đang làm chính trị theo lối săn đón “Thiên mệnh”, theo tập quán thần quyền kiểu Trung Quốc, chứ chẳng chịu áp dụng tư tưởng nhân quyền phương Tây. Nhìn Thức lập nick giả để viết bài tôn Trần Đông Chấn làm “minh chủ”, ta mới thấy đây là một anh đọc quá nhiều truyện Tàu, rồi tưởng mình có số làm vua mà nhầm lẫn.
Dường như Thức chỉ quan niệm về nhân quyền, dân chủ một cách hời hợt. Về lý do phải chuyển hóa chế độ, Thức viết như sau:
“Xuôi theo Dòng chảy thời đại đơn giản chỉ là chuyển đổi dân chủ để bảo vệ thực chất Quyền con người và thượng tôn pháp luât. Thượng tôn Quyền con người và pháp luật là những giá trị mà khi 1 dân tộc có được thì sẽ mau chóng thịnh vượng và văn minh. Đây là kết quả sẽ đến nhanh chóng bởi năng lực của các giá trị đó và bởi năng lượng giàu có từ liên minh với các nước dân chủ tuôn ào ạt vào Dòng chảy thời đại.”
Vậy hóa ra Thức khuyên người Việt Nam thay đổi chế độ vì tham giàu, vì xu thời, chứ không phải vì những giá trị tự thân của nhân quyền – mà nhiều khi xung khắc với lợi nhuận và với thời đại? Vậy khi nhân quyền mâu thuẫn với tăng trưởng kinh tế (ví dụ: cần đánh thuế cao để đảm bảo quyền được đi học, được chăm sóc y tế của mọi người trong xã hội), thì Thức còn khuyên người Việt ủng hộ nhân quyền không? Và “dòng chảy thời đại” có thật, hay chỉ là một sản phẩm tưởng tượng khác của Thức, tương tự cái “Thiên mệnh” mà Thức từng gán cho bản thân mình? Những quốc gia rậm rịch thay đổi bằng cách mạng đường phố thời Mùa Xuân Arab – như Ai Cập, Libya hay Syria – nay đã nhận được “năng lượng giàu có” từ “liên minh với các nước dân chủ” chưa, hay chỉ chìm sâu vào nội chiến, tham nhũng và nghèo đói?
Qua lời kêu gọi của Trần Huỳnh Duy Thức, dễ thấy anh ta vẫn mang nặng chủ nghĩa cơ hội. Anh ta ngụy trang thói xu thời của mình bằng những cụm từ mĩ miều, như “lựa chọn lịch sử”, “xuôi theo dòng chảy thời đại”, hay “vận hội ngàn năm”. Sau quá nhiều vụ đầu tư chưa thu hồi vốn, anh ta không dám nhận ra rằng mình đã nhìn nhầm cơ hội, và đã tụt hậu so với thời đại của mình. Giờ đây, có lẽ Thức vẫn ngộ nhận rằng mình đang viết thư dẫn đường cho thế hệ trẻ hơn, trong khi các nhà dân chửi tại ngoại chỉ nhìn anh ta như một tấm biển quảng cáo.
