Tiếp sau bài xã luận lý giải sự hiếu chiến của nền dân chủ kiểu Mỹ bắt nguồn từ tư tưởng bá quyền, độc đoán, bắt nạt, tờ Global Times tiếp tục công kích, vạch trần bản chất nền dân chủ Mỹ ngày 13/2/2023 với ngôn từ đánh thép và bằng chứng hiện thực. Tuy nó phản ánh góc nhìn và lợi ích của quốc gia đang cạnh tranh vị thế siêu cường với Mỹ, nhưng cho chúng ta nhiều “ngôn từ tham khảo” phản ánh cuộc đấu võ mồm giữa các “đế quốc” với nhau mang đầy “kịch tính”. Bài viết là bản chuyển thể, không phản ánh góc nhìn của Ban Biên tập, đơn thuần là muốn gửi tới bạn đọc quan tâm, cùng chia sẻ, bình luận.
===
Mục tiêu của dân chủ là gì – thịnh vượng hay suy tàn, hòa bình hay chiến tranh, thống nhất hay chia rẽ, công bằng hay bá quyền? Về vấn đề này, Washington là một tấm gương xấu theo đúng nghĩa của nó.
Trong bài phát biểu trước Quốc hội mới nhất của mình, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden một lần nữa củng cố luận điệu về một “bản anh hùng ca” nơi đó là “dân chủ so với chuyên chế”. Ông nhấn mạnh rằng “các nền dân chủ đã trở nên mạnh mẽ hơn” và kêu gọi mọi người “đoàn kết” chống lại “những thách thức nghiêm trọng trên toàn thế giới.” Tuy nhiên, cử chỉ khuyến khích có chủ ý này phản ánh cảm giác khủng hoảng của Washington. “Dân chủ kiểu Mỹ” lâu nay được Mỹ sử dụng như một vũ khí kích động xung đột, ngày càng khiến thế giới lo ngại, trong khi ngọn cờ ý thức hệ không còn che giấu được bản chất bá quyền thực sự.
Những gì xảy ra ở Syria trong hai ngày qua là một ví dụ rất minh họa. Syria, quốc gia đã trải qua nhiều năm chiến tranh và hỗn loạn, đã phải hứng chịu một trận động đất mạnh và người dân phải đào bới đống đổ nát bằng tay do thiếu thiết bị và vật tư cần thiết. Xúc tác thêm sự tổn thương cho thiệt hại này, các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ đã cản trở nghiêm trọng việc cung cấp viện trợ nhân đạo, chẳng hạn như thuốc men, cho Syria. Đối mặt với những lời kêu gọi dỡ bỏ lệnh trừng phạt từ cộng đồng quốc tế, Washington lúc đầu đã từ chối yêu cầu nhân đạo này bằng cách sử dụng luận điệu “dân chủ so với chuyên chế”. Sau đó, do áp lực ngày càng tăng từ dư luận toàn cầu, nước này đã miễn cưỡng đồng ý nới lỏng một số biện pháp trừng phạt đối với Syria. Sự thay đổi này chứng minh sự đạo đức giả của cái gọi là nền dân chủ của Hoa Kỳ. Trên thực tế, đó là chiêu bài “dân chủ” rằng Washington đã can thiệp mạnh mẽ vào công việc nội bộ của Syria, dẫn đến chiến tranh liên miên và sự tàn phá kinh tế ở nước này. Cho đến ngày nay, quân đội Hoa Kỳ vẫn chiếm giữ những khu vực ở Syria, nơi có các mỏ dầu chính, cướp đi hơn 80% sản lượng dầu của đất nước, thúc đẩy buôn lậu và đốt cháy kho lương thực của Syria. Đây là sự phản ánh chân thực của “dân chủ kiểu Mỹ”.
Tuy nhiên, Syria không phải là ví dụ duy nhất. Gần như là một luật sắt rằng bất cứ nơi nào Washington bán rong “dân chủ”, thì không có hòa bình. Học thuyết Monroe vẫn ám ảnh Mỹ Latinh; cuộc chiến do NATO mở rộng về phía đông vẫn đang tiếp diễn ở châu Âu; nhiều năm chiến tranh đã dẫn đến những cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn ở Trung Đông; Washington đã và đang kích động một cuộc chạy đua vũ trang và đối đầu khối nhân danh dân chủ ở châu Á-Thái Bình Dương. Những thực tiễn này đã dẫn đến không chỉ mối quan tâm từ cộng đồng quốc tế, mà còn phản ánh trong Hoa Kỳ. Một bài xã luận trên New York Times năm 2020 đã thẳng thừng chỉ ra rằng “đầu thế kỷ 21, nếu có cường quốc nào muốn thống trị thế giới, ép buộc người khác và coi thường luật lệ, thì đó chính là Mỹ”. “Ngày nay, Hoa Kỳ triển khai quân đội tại hơn 170 quốc gia. Quân đội của nó hoạt động chống khủng bố ở khoảng 40 phần trăm các quốc gia trên thế giới. Bài báo viết tiếp: “Mỹ không nên tiếp tục theo đuổi quyền bá chủ toàn cầu”.
Qua kết quả của “dân chủ” do Mỹ rao bán ở các quốc gia và khu vực, không khó để thấy rằng dưới ách bá quyền, ức hiếp, cao tay của nền dân chủ kiểu Mỹ, rất nhiều người dân thường đang phải chịu cảnh ly tán, đói khổ và khó khăn ngày này qua ngày khác trong khi giới tinh hoa chính trị ở Washington đang gặt hái những lợi ích. Giờ đây, “bảo vệ nền dân chủ” đã trở thành đòn bẩy chính trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, cản trở và phá hoại quá trình dân chủ hóa các quan hệ quốc tế. “Nền dân chủ kiểu Mỹ” đã trở thành cỗ máy chia cắt một cách cưỡng bức thế giới đa nguyên thành ba giai cấp. Washington cố gắng độc quyền định nghĩa về “dân chủ” và dựa trên nhu cầu của mình, đồng hóa, cô lập hoặc tấn công các quốc gia khác nhau để đảm bảo uy quyền vĩnh cửu của chính mình.
Cốt lõi của sự bá quyền, ức hiếp và cao tay là tính ích kỷ và tư lợi tột độ, là điểm tột cùng của “dân chủ kiểu Mỹ”. Trong từ vựng của Washington, từ đồng nghĩa với “dân chủ” là “lợi ích của Mỹ”. Do đó, nước nào nghe Mỹ thì nước đó lọt vào “câu lạc bộ dân chủ”. Nhưng ngay cả những “đối tác dân chủ” có tư cách thành viên cũng khó thoát khỏi sự bắt nạt của Mỹ. Dưới thời chính quyền Donald Trump, đã nổ ra cuộc chiến thương mại quy mô lớn do Mỹ phát động với các nước láng giềng của Mỹ và châu Âu. Giờ đây, chính quyền Biden tỏ ra không lịch sự với Châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả ngành công nghiệp chip, và nhiều hành vi của họ gần như tương đương với ăn cướp. Washington đang đưa ra một “Thỏa thuận với nó!” thái độ. Có thể thấy, bên trong “câu lạc bộ dân chủ” không hề có chút dân chủ nào, bởi nó vẫn sặc mùi bá quyền, ức hiếp, cao tay.
Nhưng thời thế thì khác. Thế giới từ lâu không muốn bị mê hoặc bởi sự bá quyền, ức hiếp và cao tay thể hiện trong “dân chủ kiểu Mỹ”, cũng như không muốn trở thành nạn nhân của lợi ích Mỹ. Hiện tại đang có một cảm giác lo lắng và thất vọng mạnh mẽ ở Washington về “nền dân chủ kiểu Mỹ”. Một mặt, giới tinh hoa ở Washington nhận thức được rằng nếu “nền dân chủ kiểu Mỹ” bị đe dọa, thì quyền bá chủ của Mỹ có thể bị suy giảm. Mặt khác, xu thế dân chủ hóa trong quan hệ quốc tế là không thể ngăn cản. Đây là một lý do quan trọng khiến nhiều giới tinh hoa chính trị ở Washington than thở về “sự sụp đổ của nền dân chủ”. Tấm gương của lịch sử sẽ đưa ra câu trả lời công bằng nhất cho câu hỏi đâu là nền dân chủ thực sự và đâu là không.
