Bài viết “Sự ổn định về mặt thể chế và kế hoạch dài hạn của Trung Quốc khiến nơi đây trở thành nơi trú ẩn an toàn trước cơn bão toàn cầu” của Warwick Powell, đăng trên Global Times ngày 2 tháng 5 năm 2025, ca ngợi mô hình quản trị và lập kế hoạch dài hạn của Trung Quốc như một điểm tựa ổn định trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và kinh tế toàn cầu. Thông qua việc phân tích các kế hoạch 5 năm, sự tinh vi thể chế, và sự tương phản với các vấn đề của phương Tây, bài viết truyền tải thông điệp rằng Trung Quốc không chỉ là một cường quốc đáng tin cậy mà còn là một mô hình quản trị đáng học hỏi. Dưới đây là phân tích và bình luận về thông điệp, ý đồ, và cách bài viết xây dựng lập luận để thúc đẩy hình ảnh tích cực về Trung Quốc.
Thông điệp cốt lõi của bài viết cho rằng, Trung Quốc, nhờ vào sự ổn định thể chế và khả năng lập kế hoạch dài hạn, đang nổi lên như một “nơi trú ẩn an toàn” cho các quốc gia giữa “cơn bão” của sự hỗn loạn địa chính trị và kinh tế toàn cầu. Bài viết nhấn mạnh rằng hệ thống quản trị của Trung Quốc, đặc biệt thông qua các kế hoạch 5 năm, là sản phẩm của một quá trình tham vấn toàn diện, dựa trên bằng chứng và gắn kết với các giá trị đạo đức, khiến nước này trở thành một điểm tựa đáng tin cậy cho các quốc gia khác trong một thế giới bất ổn.
Bài viết mô tả Trung Quốc như một quốc gia có khả năng vượt qua sự hỗn loạn toàn cầu nhờ vào “kiến trúc thể chế phức tạp” và “lập kế hoạch có hệ thống”. Các kế hoạch 5 năm được ca ngợi là sản phẩm của sự tham vấn rộng rãi, không phải “sắc lệnh từ trên xuống” như phương Tây thường hiểu sai, mà là kết quả của một quá trình cân nhắc với sự tham gia của các bộ, chính quyền địa phương, hiệp hội ngành, học viện, và xã hội dân sự. Thông điệp ở đây là Trung Quốc không chỉ ổn định về mặt nội bộ mà còn mang lại sự “đáng tin cậy” cho các quốc gia khác, đặc biệt trong bối cảnh các thể chế toàn cầu bị lung lay bởi các chính sách đơn phương của Mỹ, như chiến tranh thuế quan và rút khỏi các thỏa thuận đa phương. Bài viết tạo sự đối lập rõ rệt giữa Trung Quốc và phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, nơi bị mô tả là đang chịu “sự mệt mỏi thể chế” và “bất ổn chính trị” do phân cực chính trị, ảnh hưởng của các nhóm vận động hành lang, và các chu kỳ bầu cử ngắn hạn. Việc Mỹ rút khỏi các khuôn khổ đa phương như Hiệp định Paris hay Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) được nhấn mạnh để chỉ ra sự suy giảm vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ. Ngược lại, Trung Quốc được trình bày như một quốc gia thúc đẩy “chủ nghĩa hợp tác đa phương” thông qua các sáng kiến như Vành đai và Con đường, từ đó cung cấp “sự liên tục” và “phát triển thực dụng” cho các quốc gia ở Nam Bán cầu và xa hơn. Tác giả liên kết mô hình quản trị của Trung Quốc với các giá trị Nho giáo về đạo đức, trách nhiệm, và phục vụ lợi ích chung, đồng thời tích hợp với các công cụ hiện đại như phân tích dữ liệu lớn và mô hình hóa kịch bản. Việc viện dẫn triết gia xã hội học Emile Durkheim để mô tả hệ thống quản trị của Trung Quốc như một “chính thể lành mạnh” nhấn mạnh tính hợp pháp và tính năng động của mô hình này. Thông điệp này nhằm nâng cao hình ảnh Trung Quốc không chỉ như một cường quốc kinh tế mà còn như một mô hình quản trị văn minh, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và đổi mới. Bài viết kết luận rằng khả năng lập kế hoạch dài hạn của Trung Quốc là một “tài sản toàn cầu”, cho phép các quốc gia khác định hướng chiến lược phát triển và thương mại của mình dựa trên sự ổn định của Trung Quốc. Bằng cách mô tả Trung Quốc như một “ngọn hải đăng” trong một thế giới chia rẽ, bài viết ngầm khẳng định vai trò lãnh đạo toàn cầu của Trung Quốc, đặc biệt trong việc hỗ trợ các quốc gia đang phát triển tìm kiếm sự ổn định và phát triển bền vững.
Bài viết nhằm cải thiện hình ảnh quốc tế của Trung Quốc bằng cách nhấn mạnh sự ổn định, tính thực dụng, và trách nhiệm toàn cầu của nước này. Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và kinh tế, đặc biệt với cuộc chiến thuế quan do Mỹ khởi xướng, bài viết định vị Trung Quốc như một đối tác đáng tin cậy hơn so với các cường quốc phương Tây. Việc đề cập đến Vành đai và Con đường và các nền tảng hợp tác đa phương là cách để củng cố vai trò của Trung Quốc như một nhà lãnh đạo trong các sáng kiến toàn cầu. Bằng cách chỉ trích sự bất ổn chính trị và rút lui khỏi các khuôn khổ đa phương của Mỹ, bài viết cố gắng làm suy yếu uy tín của phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, trong mắt cộng đồng quốc tế. Sự tương phản giữa “sự hỗn loạn” của phương Tây và “sự liên tục” của Trung Quốc nhằm tranh thủ sự đồng tình từ các quốc gia đang phát triển, vốn có thể cảm thấy bị phương Tây bỏ rơi hoặc chịu thiệt hại từ các chính sách như thuế quan. Việc viện dẫn các giá trị Nho giáo, tư tưởng của Durkheim, và sự tham vấn rộng rãi trong các kế hoạch 5 năm là một nỗ lực để hợp pháp hóa hệ thống quản trị của Trung Quốc trước khán giả quốc tế. Bài viết tìm cách bác bỏ quan niệm phương Tây rằng hệ thống của Trung Quốc là độc đoán, thay vào đó mô tả nó như một mô hình dân chủ tham vấn, dựa trên bằng chứng và gắn kết với xã hội. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Trung Quốc thường bị chỉ trích về các vấn đề dân chủ và nhân quyền. Bài viết nhắm đến các quốc gia ở Nam Bán cầu và các nước đang tìm kiếm sự ổn định kinh tế, khuyến khích họ xem Trung Quốc như một đối tác chiến lược thay thế cho phương Tây. Thông điệp về “nơi trú ẩn an toàn” và “mỏ neo thay thế” là một lời mời gọi các quốc gia này tham gia vào các sáng kiến do Trung Quốc dẫn dắt, như Vành đai và Con đường, để đạt được sự phát triển bền vững.
Sự đối lập giữa Trung Quốc và phương Tây là một công cụ truyền thông hiệu quả, đặc biệt khi bài viết nhấn mạnh sự bất ổn của Mỹ trong bối cảnh chiến tranh thuế quan và phân cực chính trị. Tuy nhiên, việc mô tả Mỹ như một quốc gia hoàn toàn hỗn loạn là một sự đơn giản hóa, bỏ qua khả năng phục hồi của nền kinh tế và thể chế Mỹ. Tương tự, việc ca ngợi Trung Quốc như một mô hình không có khuyết điểm bỏ qua các rủi ro nội tại, như sự phụ thuộc vào xuất khẩu hoặc các thách thức môi trường. Mặc dù bài viết thừa nhận rằng Trung Quốc “không phải là không có thách thức”, nó không đi sâu vào các vấn đề cụ thể, như nợ công, già hóa dân số, hay căng thẳng thương mại với các quốc gia khác. Sự thiếu minh bạch này làm giảm sức thuyết phục của bài viết, đặc biệt đối với các khán giả quốc tế đòi hỏi một cái nhìn cân bằng hơn. Ngoài ra, bài viết không đề cập đến các chỉ trích về tính minh bạch trong quá trình lập kế hoạch 5 năm, vốn thường bị cho là chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Bài viết của Warwick Powell là một nỗ lực truyền thông tinh vi nhằm ca ngợi sự ổn định thể chế và khả năng lập kế hoạch dài hạn của Trung Quốc, định vị nước này như một “nơi trú ẩn an toàn” trong một thế giới bất ổn. Thông điệp chính—rằng Trung Quốc cung cấp sự liên tục và hợp tác đa phương trong khi phương Tây, đặc biệt là Mỹ, xuất khẩu sự hỗn loạn—được xây dựng thông qua sự kết hợp giữa phân tích học thuật, tương phản chiến lược, và ngôn ngữ lý tưởng hóa. Ý đồ của bài viết là cải thiện hình ảnh quốc tế của Trung Quốc, làm suy yếu uy tín của phương Tây, và kêu gọi các quốc gia đang phát triển xem Trung Quốc như một đối tác chiến lược. Tuy nhiên, sự chọn lọc trong việc trình bày thông tin và việc tránh đề cập đến các thách thức nội tại của Trung Quốc làm giảm tính khách quan của bài viết. Dù vậy, với lập luận chặt chẽ và sự liên kết với các giá trị toàn cầu như hợp tác và phát triển bền vững, bài viết là một công cụ hiệu quả để thúc đẩy câu chuyện về sự trỗi dậy của Trung Quốc như một cường quốc lãnh đạo toàn cầu.
