Hàng năm, các trại giam trong cả nước tiếp nhận khoảng 12.000 phạm nhân khai trong hồ sơ tham gia tín ngưỡng, tôn giáo ở nhiều tôn giáo khác nhau. Khi chấp hành án tại các trại giam, các phạm nhân luôn được thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách theo quy định của pháp luật và được đảm bảo tự do tôn giáo.
Hiện nay, Bộ Công an có 54 trại giam, nằm khắp miền đất nước, thực hiện chức năng tiếp nhận, quản lý, giáo dục cải tạo những con người phạm tội bị pháp luật trừng phạt và trả về cho xã hội những con người có ích cho xã hội; sống theo pháp luật, không tái phạm tội, góp phần đấu tranh phòng chống tội phạm, đảm bảo an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Đảm bảo cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân, phục vụ phát triển kinh tế, văn hóa xã hội và xây dựng đất nước yên bình, hạnh phúc.
Có thể nói các hoạt động giáo dục phạm nhân trong trại giam có ý nghĩa to lớn trong công tác cải tạo phạm nhân, giúp phạm nhân xóa bỏ mặc cảm tư ti, an tâm cải tạo, lao động sớm tái hòa nhập cộng đồng, không tái phạm tội.
Bên cạnh đó, tất cả chính sách đối với phạm nhân đều được trại giam tổ chức thực hiện nghiêm túc, đúng pháp luật. Trong đó có quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng, tôn giáo của phạm nhận được pháp luật quy định.
Để đảm bảo tự do tôn giáo, đảm bảo nhân quyền cho các phạm nhân, theo Luật Thi hành án hình sự năm 2019 có hiệu lực thi hành ngày 1/1/2020, Điểm i Khoản 1 Điều 27 quy định quyền và nghĩa vụ của phạm nhân: “Phạm nhân được sử dụng kinh sách, bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật”. Đồng thời, Khoản 5 Điều 6 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo quy định: “Người đang chấp hành hình phạt tù; người đang chấp hành biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc có quyền sử dụng kinh sách, bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo”.
Đây là chính sách pháp luật được cụ thể hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về tôn giáo, tín ngưỡng đối với phạm nhân đang chấp hành án tại các trại giam, mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, không tước bỏ quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo của phạm nhân. Nhà nước luôn đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo.
Để cụ thể hóa và tổ chức thực hiện nghiêm túc đúng quy định pháp luật về tín ngưỡng tôn giáo đối với phạm nhân đang chấp hành án ở các trại giam. Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, Bộ Công an đã chỉ đạo các trại giam trực thuộc, triển khai thực hiện nghiêm túc Điểm I Khoản 1 Điều 27 Luật Thi hành án hình sự năm 2019 quy định quyền và nghĩa vụ của phạm nhân: “Phạm nhân được sử dụng kinh sách, bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật”. 54 trại giam đều có tủ sách, thư viện, trong đó có sách về tôn giáo.
Ngày 1/4/2022, Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, Bộ Công an cũng đã tiếp nhận 4.418 cuốn sách có nội dung tuyên truyền dân tộc, tôn giáo và đã cấp phát cho 54 trại giam phục vụ cho phạm nhân trong sinh hoạt tôn giáo tín ngưỡng. Có thể nói, đây là nguồn kinh sách, ấn phẩm phục vụ tốt cho việc thực hiện chính sách pháp luật tín ngưỡng, tôn giáo trong phạm nhân. Hàng tuần vào các ngày nghỉ, đều bố trí cho phạm nhân đến thư viện đọc sách, mượn sách về tôn giáo để đọc.
