Ngày 29/3/2023, tờ Hoàn Cầu Thời báo của Trung Quốc đã có bài viết phê phán bản chất Hội nghị Thượng đỉnh về dân chủ lần thứ hai bằng hình thức trực tuyến do Mỹ chủ trì và một số quốc gia đồng minh đồng tổ chức.
Trong bối cảnh các vụ xả súng hàng loạt ở Nashville và những tệ nạn lâu đời khác vẫn còn ám ảnh người Mỹ, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã háo hức khai mạc “Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ” gây tranh cãi lần thứ hai vào thứ Tư để kích động các cuộc đối đầu và rao bán câu chuyện sai lầm về “dân chủ so với chủ nghĩa độc đoán”.
Các nhà phân tích chỉ trích sự kiện này giống như một hội nghị thượng đỉnh về ngoại giao của Hoa Kỳ hơn là vì nền dân chủ, và rằng nền dân chủ bá quyền của Hoa Kỳ đang đối mặt với sự bất mãn ngày càng tăng trên toàn cầu.
Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ năm nay, phần lớn là trực tuyến, có năm nước đồng đăng cai – Mỹ, Costa Rica, Hà Lan, Hàn Quốc và Zambia. Chính quyền Biden đã mời 120 nhà lãnh đạo tham dự hội nghị thượng đỉnh. Theo chương trình nghị sự do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố, hội nghị thượng đỉnh bao gồm các phiên họp toàn thể về các chủ đề khác nhau về dân chủ, bao gồm một loạt “thách thức” đối với nền dân chủ.
Trong hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày, chính quyền Biden sẽ công bố các bước mới để chống lại việc lạm dụng và lạm dụng công nghệ, bao gồm “cam kết chung” với các đối tác nước ngoài “để chống lại sự phổ biến và lạm dụng phần mềm gián điệp thương mại”, CNN đưa tin.
Điều phối viên truyền thông chiến lược của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ John Kirby nói với các phóng viên hôm thứ Ba rằng Hoa Kỳ sẽ công bố một số sáng kiến mới trong những ngày tới gắn liền với hội nghị thượng đỉnh, bao gồm “đầu tư bổ sung đáng kể vào Sáng kiến Đổi mới Dân chủ của Tổng thống,” đã được đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh đầu tiên vào năm 2021.
Cho dù chính quyền Biden đã sử dụng bao nhiêu từ hoa mỹ để thúc đẩy hội nghị thượng đỉnh, thì sự kiện này, giống như lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2021, đã được chính quyền Biden sử dụng như một công cụ để tái khẳng định vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ trong cái gọi là dân chủ và nhân quyền. Các nhà phân tích cho biết, tham vọng kéo thêm nhiều quốc gia vào phe lợi ích của mình để kiềm chế các đối thủ, đặc biệt là Trung Quốc và Nga, đã được đan xen vào chương trình nghị sự của sự kiện và quá rõ ràng để che giấu.
Sự chỉ trích về các tiêu chí làm mờ của chính quyền Biden về người được mời vẫn tiếp tục từ hội nghị thượng đỉnh đầu tiên. Đối với hội nghị thượng đỉnh năm nay, Hoa Kỳ đã xa lánh thành viên EU là Hungary và thành viên NATO Thổ Nhĩ Kỳ, mà các phương tiện truyền thông giải thích là do những lời chỉ trích chống lại các nhà lãnh đạo của họ. Tuy nhiên, nó đã mời Ấn Độ bất chấp sự chỉ trích ngày càng tăng từ phương Tây về việc các nhà lãnh đạo Ấn Độ trục xuất một nhà lãnh đạo phe đối lập khỏi quốc hội.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã từ chối thảo luận về các tiêu chí để tham gia và một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao được AFP trích dẫn nói rằng “Tuy nhiên, chúng tôi nhắc lại rằng đối với hội nghị thượng đỉnh, chúng tôi hướng đến sự toàn diện và đại diện của một nhóm các quốc gia đa dạng về kinh tế xã hội và khu vực.”
Hội nghị thượng đỉnh về “dân chủ” nên được gọi là “Hội nghị thượng đỉnh về ngoại giao” vì nó không được tổ chức vì dân chủ mà vì nhu cầu ngoại giao của Hoa Kỳ. Yang Xiyu, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc, nói với Global Times rằng các tiêu chí để được mời không phù hợp với nền dân chủ mà nằm ngoài nhu cầu chiến lược của Hoa Kỳ.
Jia Chunyang, một chuyên gia tại Viện Quan hệ Quốc tế Đương đại Trung Quốc, nói với Global Times rằng Hoa Kỳ đã tiếp tục sử dụng hội nghị thượng đỉnh để làm hoen ố hình ảnh của các đối thủ và để duy trì quyền bá chủ của mình.
Hoa Kỳ gieo chia rẽ không đoàn kết
Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ về bản chất là nhằm chia rẽ thế giới bằng ý thức hệ và đánh dấu nền dân chủ ở các cấp bậc khác nhau dựa trên các tiêu chuẩn của Hoa Kỳ. Các nhà phân tích cho biết, chính sách ngoại giao hướng đến giá trị của Biden nhằm tập hợp các đồng minh không liên quan gì đến nền dân chủ, mà thay vào đó là một ví dụ về tâm lý Chiến tranh Lạnh.
Kể từ hội nghị thượng đỉnh đầu tiên, Hoa Kỳ đã khuếch đại những nỗ lực của mình nhằm củng cố một câu chuyện cường điệu về “dân chủ so với chủ nghĩa độc tài”, điều này đã tác động đến thế giới và kích động các cuộc đối đầu, Yang nói, đồng thời lưu ý rằng Hoa Kỳ đang phải gánh chịu sự phân cực chính trị và giờ đây chia rẽ thế giới nhân danh dân chủ.
Văn phòng Thông tin Hội đồng Nhà nước Trung Quốc hôm thứ Ba đã công bố Báo cáo về Vi phạm Nhân quyền ở Hoa Kỳ vào năm 2022, tiết lộ rằng luật nhân quyền và công lý ở Hoa Kỳ đã chứng kiến sự thụt lùi nghiêm trọng, càng làm suy yếu các quyền và tự do cơ bản của người dân Hoa Kỳ.
Báo cáo từ Trung Quốc cũng như một diễn đàn quốc tế về dân chủ được tổ chức tại Bắc Kinh vào tuần trước đã thu hút sự chú ý của một số phương tiện truyền thông Hoa Kỳ.
Chính Hoa Kỳ đang tạo ra các cuộc đối đầu về ý thức hệ bằng cách cố gắng độc quyền định nghĩa về dân chủ và bôi nhọ con đường dân chủ của Trung Quốc và các quốc gia khác. Jia nói, những gì Trung Quốc đã làm là loại bỏ bộ mặt của nền dân chủ Mỹ.
Mỗi quốc gia có quyền lựa chọn hệ thống chính trị và mô hình dân chủ của riêng mình. Nền dân chủ Mỹ không bao giờ và không bao giờ nên là con đường duy nhất, chứ đừng nói đến những vấn đề tồn tại lâu nay của nó. Jia nói rằng không đủ tư cách để giảng cho người khác về nền dân chủ.
Nhiều cựu quan chức chính phủ cấp cao, nhà ngoại giao, chuyên gia và học giả từ hơn 100 quốc gia và khu vực tham dự “Diễn đàn quốc tế lần thứ hai về dân chủ: Giá trị nhân văn chung” tại Bắc Kinh tuần trước cũng bày tỏ sự phản đối đối với sự vũ khí hóa nền dân chủ của đất nước cho các mục đích địa chính trị.
Pakistan đã tuyên bố hôm thứ Ba rằng họ sẽ không tham gia Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ do Hoa Kỳ lãnh đạo.
Mushahid Hussain Sayed, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Thượng viện Pakistan, phát biểu tại diễn đàn quốc tế rằng Hội nghị Thượng đỉnh về Dân chủ lần thứ hai không phải là về dân chủ, mà là vũ khí hóa dân chủ và vũ khí hóa nhân quyền trong Thế chiến đang nổi lên chống lại Trung Quốc và cũng như chống lại Nga.
Sayed cho biết, một số quốc gia đang nhìn thế giới với tư duy trò chơi có tổng bằng không hoặc tâm lý chiến tranh lạnh, một ý tưởng sẽ bị các quốc gia từ Nam bán cầu và hầu hết Bắc bán cầu bác bỏ.
Các nhà phân tích lưu ý rằng thay vì nền dân chủ giả tạo hoặc một hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ làm tăng xung đột, điều mà thế giới thực sự cần ngày nay là một hội nghị đoàn kết tập trung vào việc thực hiện các hành động thực tế để giải quyết các thách thức toàn cầu nổi cộm.
